Verlies op de kaart

Je eigen verliesgeschiedenis op de kaart

 

Vorige week was Pascal bij De Levensboom Delft. Zijn moeder is overleden en er komen heftige gevoelens bij hem omhoog waar hij in vast loopt. Pascal heeft een foto meegenomen van zijn overleden moeder. Hij vindt het moeilijk dat zij niet over afscheid nemen en doodgaan gesproken heeft met hem. Plotseling is zij dood gegaan; hij had haar nog zoveel willen zeggen en vragen.

Een prachtige werkvorm om met verliesbegeleiding bezig te gaan, is ‘Verlies op de kaart’. Deze landkaart -die voor hem ligt- toont gebieden die een landschap kunnen aannemen: Diepe dalen, grote hoogten, dichte donkeren bossen, eilanden, vergezichten, brede meanderende rivieren, watervallen en...Hemelse Wateren. Pascal is heel stellig in zijn keuze en legt de foto van zijn moeder op deze plek. Zij was altijd geestig, vrolijk, actief van aard en zij had een vol vertrouwen in het leven en het leven na de dood. Met haar helderblauwe ogen zag zij altijd alles en kon zij je peilen, tot het laatste moment voor haar overlijden.

Even moet ik denken aan mijn eigen moeder, maar al snel weet ik de draad met Pascal weer op te pakken. We praten over het contact tussen hem en zijn moeder en verbeelden de verbinding die hij nu met haar voelt. Nadat Pascal de deur uit is, ga ik terug naar mijn eigen verliesverleden.

Als professional heb je zelf ook ervaring met verlies: De ene persoon meer dan de andere of de ene heeft een ingrijpender verlies meegemaakt, recenter of juist heel lang geleden. Iets anders is hoe je ermee bent omgegaan. Vooral als je weet dat omgaan met verlies heel persoonlijk is. Niemand rouwt immers op dezelfde manier. Hoewel de ervaringen van elkaar verschillen, is die eigen ervaring met verlies wel van groot belang voor je werk als professional.

Mensen hebben meestal hele goede redenen om te gaan met pijn na verlies, zoals ze dat doen. Dat vraagt niet om veroordelen maar om begrip en oprechte aandacht, te onderzoeken welke die redenen zijn en wat de geschiedenis is van zo’n manier van omgaan met verlies. In de training ‘Over Rouw gesproken’ leren wij de cursisten dat het goed is dat je openstaat voor zelfonderzoek. Dat je ook eigen verlieservaringen onder de loep neemt en naar hun betekenis kijkt, om deze goed ‘op de kaart’ te krijgen. Als je met andere mensen over ingrijpend verlies gaat praten dan kan het zijn dat eigen pijn van eigen verlies je plotseling overvalt en dat je niet meer geconcentreerd naar de ander kunt luisteren. Dat is niet professioneel en dat wil je voorkomen.

Ik leg mijn moeders beduimelde bidprentje dat al zoveel jaren na haar dood in mijn portemonnee zit op de landkaart en neem de tijd om het contact tussen mij en haar te ervaren. Dat voelt goed. Ik wil eerlijk, bewust en kritisch omgaan met verlieservaringen en gevoelens. Pas als je zelf bereid bent om open en eerlijk hiermee om te gaan, kun je anderen goed bijstaan. Door dit te delen zul je je sterker gaan voelen. Als je zelf gewend bent om verlies toe te dekken, om er niet meer over te praten, om te doen alsof het niet gebeurd is, dan is dat een manier van omgaan die je onwillekeurig ook aanraadt aan degene die je begeleidt.

Bij onze volgende bijeenkomst vertel ik Pascal dat ik persoonlijk geraakt ben door zijn verhaal vanwege de overeenkomsten uit mijn eigen verliesverleden. Pascal reageert positief, en vindt het prettig om mij als deelgenoot van een soortgelijk verlies te beschouwen. Nu dit uitgesproken is, ervaar ik het als verrijking in het verdere verloop van de begeleiding. Ik kan er voor 100% zijn voor Pascal en zijn verlies.