Zelfportret

Jawlensky haar ogen

 

Nadat we het boek ‘Jawlensky haar ogen’ hebben gelezen, moet papa beloven iedere avond het verhaal nogmaals te lezen: “Als we lezen, kijkt mama vanuit de hemel mee.” 

Stan is sinds de verhuizing erg aanhankelijk, zelfs een beetje claimend en lijkt in alles onzeker, volgens zijn vader. Het is alweer veel jaren geleden dat mama is overleden. Stan was nog maar 4 jaar. Inmiddels vormen zij nu een gezin met 2e mama Stephanie en haar kinderen Bas en Aron. Het lijkt erop dat deze gezinssamenstelling -waarvoor ze ook zijn verhuisd- voor Stan erg ingrijpend is. Hij probeert zich stoer voor te doen en mee te doen met de grote jongens. Maar ondertussen is er boosheid, eist hij veel aandacht op, slaapt hij slecht en zijn er enge dromen; van meneren die al zijn speelgoed afpakken bijvoorbeeld.

Stan vindt het fijn om zich voor te stellen dat mama nog steeds naar hem kijkt, vanuit de hemel. “Dat heet toch een paard?”  Stan wijst naar de schildersezel. ‘’Mama kon ook heel mooi schilderen. We hebben een schilderij van haar in de kamer waar ik heel veel naar kijk. Dat ziet er een beetje zo uit”. Hij laat een tekening in het boek zien.

Stan pakt de spiegel die op de schildersezel staat en kijkt heel kort naar zijn gezicht. Als hij begint te schilderen, lijkt er rust over hem te komen, maar al snel stopt hij: “Het gaat niet goed, dit lukt mij niet.  Zijn mijn ogen niet te dik?”  Als papa ook begint te schilderen lijkt er weer wat vertrouwen terug te komen bij Stan.

Door Stan een zelfportret te laten maken, kan hij daarmee afbeelden hoe hij zichzelf ziet. Als we vervolgens samen praten over op welke manier hij zichzelf heeft getekend, ontdekken we hoe hij over zichzelf denkt. Een zelfbeeld heeft ook met zelfvertrouwen te maken. Dat bouw je op door te ervaren dat je zelf taken en hindernissen aankunt. Als er in je kinderjaren met voldoende aandacht op jouw behoeften wordt gereageerd en je wordt gesteund op momenten dat het nodig is, dan leer je dat je iemand bent die liefde en aandacht verdient. Is de zorg onvoorspelbaar of afwezig dan leer je dat je niet de moeite waard bent. Omdat Stan op jonge leeftijd zijn moeder is verloren, is het belangrijk deze relatie aandacht te geven, door het benoemen van de relatie die er was met zijn moeder aan de hand van herinneringen of beeldmateriaal. Ook een goede hechtingsrelatie met de overgebleven ouder is belangrijk. Bij kinderen kan rouwen jaren later een grote rol gaan spelen, als door hun persoonlijke ontwikkeling, hun besef en inzicht groeit. Zeker als op dat moment bij de overgebleven ouder een fase aanbreekt van een nieuw welkom en relatie, komt dit niet altijd even gelegen.

Stan heeft van zichzelf een mooi portret gemaakt. Dat hij dit samen met papa doet, lijkt hem ook bevestiging en zelfvertrouwen te geven. “Ik hang mijn schilderij ook op, naast dat van mama”.